structurele redactie van non-fictie;
tekstuele redactie van zowel fictie als non-fictie;
persklaarmaken van zowel fictie als non-fictie;
correctie in Word, PDF en op papier van zowel fictie als non-fictie.
Mijn ervaring op dit gebied heb ik met name opgedaan door het redigeren van studieboeken voor hbo-studenten en professionals. Deze structurele redactie heb ik steeds gecombineerd met een eerste tekstuele redactieronde. Hierna zijn de auteurs weer aan zet: zij verwerken mijn opmerkingen en herschrijven waar nodig. Vervolgens gaat het manuscript via de bureauredacteur naar degene die de tekstuele redactie doet.
Wanneer een manuscript structureel goedgekeurd is, is het tijd voor de tekstuele redactie. In deze ronde let ik op dingen als de leesbaarheid en de interne logica van de alinea's. Ik herschrijf soms zinnen, schrap een hele alinea of voeg wat signaalwoorden toe en verbeter taal- en grammaticale fouten. Het resultaat is een tekst die naar een hoger niveau is getild en waarin nog een paar opmerkingen voor de auteurs staan.
Over wat persklaarmaken (of persklaar maken) precies inhoudt, verschillen de meningen. De ene uitgeverij noemt wat ik tekstuele redactie heb genoemd persklaarmaken, bij de andere uitgeverij is het de correctieronde en bij een derde is het een aparte ronde. In dat laatste geval houdt persklaarmaken in dat de koppen duidelijk worden aangegeven of gecodeerd, dat de onderschriften van figuren en de bovenschriften van tabellen consistent worden opgemaakt, dat de kaders en streamers van de juiste codes worden voorzien, dat automatisch genummerde opsommingen worden omgezet naar handmatig genummerde lijsten – kortom, dat de tekst klaar wordt gemaakt voor de opmaker. Ik heb ervaring met al deze vormen van persklaarmaken.
Wanneer het manuscript inhoudelijk in orde is en tekstueel is geredigeerd, vindt de correctieronde plaats. Ik haal de laatste type-, spel- en grammaticale fouten eruit, controleer of termen consistent op dezelfde manier gespeld worden en zorg dat de interpunctie vlekkeloos is. Vaak wordt deze ronde in Word gedaan. Ik vind dat prettig, want dan kan ik PerfectIt, een add-on voor Word, en mijn macro's op de tekst loslaten, waardoor allerlei eenvoudige fouten zoals dubbele spaties en ontbrekende aanhalingstekens automatisch gemarkeerd of zelfs opgelost worden. Ik heb dan meer hersencapaciteit over om sneaky fouten zoals uitdrukkingen die net niet kloppen te signaleren.
Toch doe ik ook graag correctierondes op papier of in PDF. Het gaat dan om de drukproef, dus dan let ik niet alleen op de tekst, maar ook op de opmaak. Als ik een PDF corrigeer, maak ik gebruik van de functies die Adobe biedt om opmerkingen te plaatsen, tekst door te halen, te vervangen of in te voegen. Het ongedaan maken van een correctie-die-toch-geen-correctie-blijkt-te-zijn is in een PDF wat makkelijker dan op papier, maar die rode pen die bij het corrigeren op papier hoort, spreekt nog steeds tot de verbeelding van mijn voormalig-docentenhart.
Heb je een opdracht waarvoor je een redacteur/corrector/persklaarmaker/registermaker/vertaler nodig hebt? Neem gerust contact met me op, dan kunnen we in gesprek gaan over de mogelijkheden en tarieven. Mocht ik niet de juiste persoon zijn voor deze klus, dan kan ik wellicht iemand uit mijn netwerk aanbevelen.
